Trên đất nước Chùa Tháp hiền hòa, có một cộng đồng đặc biệt luôn đau đáu hướng về Tổ quốc Việt Nam – đó là những người con đất Việt đang sinh sống, lao động và gắn bó nhiều đời tại Campuchia.
Dẫu trải qua bao biến động lịch sử, họ vẫn giữ vững tinh thần đoàn kết, nỗ lực vươn lên, góp phần vun đắp cho tình hữu nghị bền chặt giữa hai dân tộc láng giềng.
Người Việt đến sinh sống tại Campuchia từ rất sớm, hình thành nên một cộng đồng đông đảo, phân bố ở thủ đô Phnom Penh, các tỉnh giáp biên giới Việt Nam và dọc theo những vùng sông nước như hồ Tonle Sap. Nhiều gia đình đã trải qua ba, bốn thế hệ sinh sống, xem Campuchia như quê hương thứ hai của mình.
Theo thống kê gần đây, khoảng 70 – 80% người gốc Việt tại Campuchia đã được công nhận tư cách pháp lý hoặc đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ cư trú. Đây là bước tiến quan trọng, thể hiện nỗ lực của cả hai Chính phủ trong việc đảm bảo quyền lợi hợp pháp và cuộc sống ổn định cho bà con Việt kiều.
Dù còn nhiều khó khăn, phần lớn bà con vẫn cần cù, chăm chỉ, tham gia tích cực vào các hoạt động kinh tế – xã hội của địa phương, góp phần xây dựng cộng đồng hữu nghị, hòa hợp.
Trên khắp các vùng có người Việt sinh sống, những mái trường song ngữ Việt – Khmer vẫn vang tiếng học bài mỗi sáng. Dưới sự bảo trợ của Tổng hội người Campuchia gốc Việt Nam, hệ thống lớp học, trung tâm dạy chữ Việt được duy trì bền bỉ, giúp thế hệ trẻ không quên tiếng mẹ đẻ và hiểu thêm về văn hóa bản địa.
Các ngày lễ lớn của dân tộc như Tết Nguyên đán, Quốc khánh 2/9, hay Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh đều được tổ chức trang trọng, mang đậm dấu ấn quê hương. Những buổi lễ ấy không chỉ là dịp gặp gỡ, sẻ chia, mà còn là cầu nối tinh thần giữa Việt kiều xa xứ và đất Mẹ Việt Nam thân yêu.
Bên cạnh đó, các hội đoàn người Việt ở Campuchia cũng hoạt động năng động, đoàn kết bà con, hướng dẫn pháp lý, giúp nhau ổn định cuộc sống và giáo dục con em. Nhiều tổ chức, cá nhân Việt kiều còn tham gia các hoạt động thiện nguyện, góp phần thắt chặt hơn nữa tình cảm giữa nhân dân hai nước.
Bên cạnh những thành tựu đáng ghi nhận, cộng đồng người Việt tại Campuchia vẫn đang đối mặt với không ít thách thức.
Một bộ phận bà con chưa được cấp giấy tờ cư trú hợp lệ, khiến họ gặp nhiều trở ngại trong học tập, làm việc và sinh sống. Ở những khu vực nổi trên sông hoặc vùng sâu xa, điều kiện sinh hoạt còn thiếu thốn; nước sạch, điện và dịch vụ y tế chưa được đảm bảo.
Đặc biệt, những năm gần đây, tác động của biến đổi khí hậu và lũ lụt thường xuyên đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của nhiều hộ Việt kiều. Tuy nhiên, tinh thần tương thân tương ái vẫn luôn được phát huy. Mỗi khi thiên tai xảy ra, các hội đoàn và Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia lại kịp thời đến thăm hỏi, trao tặng quà và hỗ trợ bà con vượt qua khó khăn.
Nhà nước Việt Nam luôn dành sự quan tâm sâu sắc đối với cộng đồng kiều bào, đặc biệt là bà con tại Campuchia. Thông qua Đại sứ quán Việt Nam tại Phnom Penh, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, cùng các cơ quan, tổ chức hội đoàn, nhiều chương trình hỗ trợ thiết thực đã được triển khai:
-
Hỗ trợ hoàn thiện giấy tờ cư trú, đăng ký quốc tịch;
-
Xây dựng và duy trì hệ thống trường học song ngữ;
-
Tổ chức các lớp dạy nghề, khuyến học cho con em;
-
Thực hiện cứu trợ khẩn cấp khi thiên tai xảy ra.
Chính quyền Campuchia cũng thể hiện thiện chí, từng bước tháo gỡ vướng mắc về thủ tục pháp lý, đồng thời khuyến khích bà con người Việt hòa nhập và tham gia đóng góp cho sự phát triển chung của xã hội Campuchia.
Cộng đồng người Việt tại Campuchia không chỉ là một bộ phận máu thịt của dân tộc Việt Nam mà còn là cầu nối hữu nghị giữa hai quốc gia láng giềng.
Từ những lớp học nhỏ nơi xứ người đến những buổi lễ truyền thống, từ những chuyến hàng chở nặng phù sa trên sông Mekong đến nụ cười bình dị nơi chợ biên giới — tất cả đều phản ánh tinh thần kiên cường, hiền hòa và nhân ái của người Việt xa xứ.
Với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước Việt Nam và thiện chí hợp tác từ phía Campuchia, tin tưởng rằng cộng đồng người Việt nơi đây sẽ tiếp tục vững vàng, hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững.
Tình hữu nghị Việt Nam – Campuchia, được vun đắp bằng mồ hôi, công sức và tình cảm của bao thế hệ Việt kiều, sẽ mãi là sợi dây gắn bó keo sơn giữa hai dân tộc anh em.
Tạp Chí Khmer – Việt.
